Zaułek

 

Obraz "Zaułek" Beaty Wąsowskiej przedstawia miasteczko, jakich wiele nad każdym morzem. Jego wielospadowe dachy domów rysują trójkąty na niebie, wbijają się wielobarwne plamy, zbyt regularne jak na chmury. Budynki mają uproszczone formy, proste krawędzie z wyraźnym, miejscami podkreślonym konturem. Ściany nie mają własnych kolorów, są chaotycznie wielobarwne. Zdeformowana perspektywa i nieregularno-regularne formy nadają obrazowi charakter bajkowo-surrealistyczny. 

Po prawej stronie na niebie, które w tej partii jest już ciemne, jakby wieczorne, pobłyskuje skrawek pomarańczowego koloru zawieszony pod framugą z czerni. Sprawia wrażenie księżyca. Niebo o zachodzie słońca, tajemniczy księżyc przenoszą nas w wieczność z jej cyklami życia. 

Obrazy Witalne



Tematem obrazów witalnych Beaty Wąsowskiej są relacje zaprawione erotyzmem i beztroską, zabarwione światłem letnich plaż. To scenografia pożądania i radości. Nie do wyobrażenia zderzenie kolorowego z kolorowym.

Odyseja

Minimalistyczna kompozycja i intensywna kolorystyka tak charakterystyczne cechy malarstwa Beaty Wąsowskiej, budują wizualną metaforę, która wykracza poza realistyczne przedstawienie.

W centrum obrazu widzimy postać. Jej sylwetka została osadzona w prześwicie pomiędzy dwoma wielobarwnymi prostokątami sugerującymi krajobraz. Nieruchoma (pozbawiona rąk) przywodzi na myśl stan zawieszenia. 

Domyślamy sie, że jest kobietą. Trudno określić w którą stronę patrzy. Nie widzimy oczu, możemy przypuszczać, że jest odwrócona plecami do widza, jednak bardziej prawdopodobne jest, że patrzy nam prosto w oczy. Taką interpretację sugeruje umieszczone na niebie za jej głową koło. Jest różowe, obwiedzione cienkim nieregularnym brązowym konturem. Wygląda jak różowa aureola. Może się wydawać, że koło rzuca cień. A może to nie cień, lecz przybywający księżyc? Jeśli koło jest słońcem, to jak zinterpretować to połączenie słońca i księżyca?

Zastanawia nie tylko to połączenie. Z prawej strony obrazu (lewa strona kobiety, która patrzy na nas) dzieją się dziwne rzeczy. Widzimy wspomniany wcześniej księżyc, a na wysokości jej ramion pojawia się poziomy pas, który łączy sylwetkę z prostokątem (krajobrazem). Pas sprawia wrażenie skrzydła, albo jest przedłużeniem fioletowej grani. Nieco niżej z tej samej strony z prostokąta wyrywa się plama, czerwone półkole, które wygląda jak jęzor. Jego kolista krawędź jest przedłużeniem grzbietu góry (jeśli założymy, że kolor różowy to górskie pasmo). Poniżej "jęzora" widzimy jakiś niewielki skrawek błękitu. Na dole obrazu pojawia się plama, która sugeruje wodę:  morze, Jezioro. Trudno powiedzieć. Kobieta stoi na krawędzi obrazu. Jej suknię przecina pas w kolorze ciemnego brązu, który stanowi podstawę całej kompozycji. Wydaj się być ziemią, a może Ziemią. 

Senne miasteczko – analiza obrazu

Centralnym punktem obrazu  "Senne miasteczko" jest postać kobiety. Choć jest sama, nie wygląda na samotną. Chyba na kogoś czeka, albo idzie do kogoś. 
Ubrana odświętnie, w długą suknię, ma odsłonięte ramiona, fantazyjną fryzurę, efektowne kolczyki i korale. Sprawia wrażenie radosnej. 
Jest ciepło. W rozświetlone okno jednego z domów zagląda księżyc. Jego światło podkreśla kontury skośnych dachów i płaskie formy niskich budynków. Przestrzeń wydaje się być dwuwymiarowa. Kolory gasną, choć niebo wciąż świeci jasnym turkusem. 
Noc ciemnym pasem zamyka dzień. 

Kobieta wyszła z domu, jest gdzieś pomiędzy wczoraj i dziś, na granicy czasu, w miejscu gdzie przeszłość, teraźniejszość i przyszłość splatają się ze sobą w nieoczekiwany sposób. Jest przed i pomiędzy budynkami. Jest w drodze do jutra. Wierzy, że będzie dobre.
Beata Wąsowska, "Senne miasteczko", 30x40 cm, akryl na płycie, nr kat. 31-31. Obraz z 2011 roku.

Analiza symboliki obrazu "Rude góry" - Interpretacja postaci. Obraz przedstawia siedzącą kobietę. Krajobraz.

"Rude góry". Metafora przejścia

Kobieta i krajobraz tworzą w tym obrazie nierozerwalną całość. Interpretacja takiej kompozycji zależy od indywidualnych skojarzeń odbiorcy, od kontekstu kulturowegoTo przykład obrazu "otwartego". Postać siedzącej kobiety na tle krajobrazu jest pojemnym symbolem. 

Ten asymetryczny obraz jest zbudowany z dużych nieregularnych płaszczyzn koloru, co nadaje mu nieco abstrakcyjny charakter. Taki zabieg kompozycyjny pozwolił mi wyodrębnić cztery pola znaczeniowe, cztery plany. Pierwszy plan zajmuje sylwetka siedzącej kobiety, drugi to "jezioro", o ile to jest jezioro, trzeci plan to ściana gór i drzewa u jej podnóża i wreszcie plan czwarty - niebo ze słońcem.
Asymetria układu wprowadza wrażenie ruchu, napięcia i niepewności do tego na pierwszy rzut oka statycznego przedstawienia.

Duże znaczenie w interpretacji tego obrazu ma położenie horyzontu. Horyzont, który symbolizuje nadzieję, nieskończoność, tęsknotę za tym, co poza zasięgiem wzroku przecina sylwetkę kobiety. Głowa staje się twarzą słońca, a sylwetka  przestaje być ciałem. Słońce "wychodzi" na pierwszy plan. Reszta staje się mniej ważna. To nie jest zwykły wizerunek. To portret melancholii, a może zobrazowanie stanu iluminacji?

Bohaterka obrazu siedząc na granicy pomiędzy ciepłem gór i chłodem wody doświadcza harmonii przeciwieństw. Ta zastygła w bezruchu kobieta jest w podróży. Być może znajduje się w przełomowym momencie życia? Nie lubię udzielać jednoznacznych odpowiedzi. Każdy mój obraz ma być zaproszeniem do refleksji. Uchylam drzwi do tego czego nie widzę. Pozostawiam je otwarte dla odbiorcy.

Rola koloru w moich obrazach

Motyw brzegu jeziora, motyw horyzontu jako skrzydeł jest bogaty w znaczenia. Połączony z motywem słońca przenosi nas w sferę sacrum. Otwiera przed nami wiele pytań dotyczących naszej relacji z naturą, duchowością i samym sobą. 
Na symbolikę motywów nakładam kolor. Te same motywy, różne kolory i pojawiają się zupełnie odmienne znaczenia. Kolor jest kluczem do odczytania emocji i znaczeń ukrytych w znakach.
Kolor w obrazach pełni niezwykle istotną rolę, nadaje im głębię i poszerza pole interpretacji.
Niemal identyczna kompozycja  (i symbolika) jak w obrazie "Anioł we Fiolecie", zupełnie inna historia.

O czym mówią kolory w tym obrazie?

Czerwień. Pasja i energia: Czerwień jest często kojarzona z miłością, pożądaniem, ale także z agresją i niebezpieczeństwem. W tym obrazie, zwłaszcza w kontekście "skrzydeł" utworzonych przez brzeg jeziora, może symbolizować zarówno pasję do życia, jak i wewnętrzną siłę i determinację.
Żółty. Słońce, radość i oświecenie: Żółty to kolor słońca, a więc symbolizuje radość, optymizm i oświecenie. Wokół głowy kobiety może symbolizować duchową iluminację i wewnętrzne światło.
Fiolet. Duchowość i tajemnica: Fiolet jest często kojarzony z duchowością, mistycyzmem i intuicją. W połączeniu z motywem skrzydeł i słońca może symbolizować mistyczne doświadczenie, połączenie z boskością, melancholię i tęsknotę za czymś utraconym. 
Niebieski. Spokój i nieskończoność. Może podkreślać duchowy wymiar przedstawionej sceny, a także wskazywać na poczucie harmonii i równowagi.
Zieleń: Kojarzona z naturą, nadzieją i odrodzeniem w połączeniu ze skrzydłami może symbolizować jedność człowieka z przyrodą, wzrost duchowy lub też nadzieję na lepszą przyszłość.
Czarny/ciemny: Symbolizuje tajemnicę, nieznane, głębię. W obrazach z motywem skrzydeł może podkreślać tajemniczy charakter przedstawionej sceny, a także sugerować obecność sił ciemności lub też głębię ludzkiej duszy. 

Połączenie koloru (w każdym obrazie występują inne kolory, inaczej uporządkowane) z symboliką skrzydeł (horyzontu) i słońca pozwala na rozwidleniu dróg, wybrać własną ścieżkę interpretacji. Znaczenie kolorów zawsze zależy od kontekstu. Kontekstem jest nie tylko przedstawiona scena, jej kompozycja, symbolika i kolorystyka, ale także odbiorca. Jego stan ducha, samopoczucie i sytuacja życiowa.  

Zapraszam do podróży po zaułkach własnej duszy.

Anioł we Fiolecie

"Anioł we Fiolecie" - obraz z cyklu "W aureoli" z 2013 roku. 

Centralnym elementem obrazu jest wydłużona, żółta sylwetka, która może być interpretowana jako postać anioła. Jej prosta forma kontrastuje z bogatym, tłem złożonym z dużych płaszczyzn w odcieniach fioletu i błękitu. Te intensywne kolory nadają obrazowi mistyczny charakter. 

Horyzont, zaznaczony poziomymi liniami, może być odczytany jako rozpostarte skrzydła anioła. Dodatkowo, duże, okrągłe słońce umieszczone nad sylwetką postaci przypomina aureolę, co jeszcze bardziej wzmacnia sakralny wymiar dzieła.

Całość kompozycji sprawia wrażenie unoszenia się, co potęguje odczucie lekkości i transcendencji. "Anioł we fiolecie" to obraz pełen symboliki, który zachęca do indywidualnej interpretacji i refleksji nad zagadnieniami wiary, duchowości i istnienia.

W słońcu

Niebieski to kolor natury, kolor wody i nieba. Przywołuje spokój, kojarzy się ze stabilizacją,  pewnością, bezpieczeństwem i smutkiem. Na Zachodzie odwołuje się do Niepokalanego Poczęcia Maryi. W Antyku niebieski był symbolem najwyższych bóstw.

Na moim obrazie jest wodą i niebem, jednak nie dlatego, że chciałam namalować kobietę nad wodą. Chciałam namalować kobietę, "everywoman", a nie jakąś konkretną kobietę czy postać literacką albo historyczną. Maluję ideę kobiecości. Podmalówka podpowiedziała jakich powinnam użyć kolorów. A te kolory podpowiadają znaczenie obrazu. Kolor niebieski dobrze "wycinał" kobietę z żółtego tła podmalówki. Jest kobieta, woda, niebo, słońce albo księżyc, dzień albo noc. To się dzieje gdziekolwiek, i w dowolnej chwili. Kobieta siedzi, czeka.
Kiedy szukam kobiety, która trwa w niebieskości, przychodzi mi na myśl Penelopa. Ale Maria też. Sensem tej pracy jest oczekiwanie.

Beata Wąsowska, Słoneczny dzień, akryl na kartonie, 15,2x14,7 cm, nr kat. 21-P81, 2001 r.

"Bunt Aniołów" w kolorze

"Historia zaś, która zasługiwałaby na uznanie i podziw, będzie taka, która posiadając pewną siłę przyciągania, okaże się tak przyjemna i interesująca, że zatrzyma dłużej wzrok widza zarówno wykształconego, jak nieznającego się na sztuce, dając mu prawdziwą przyjemność i wywołując wzruszenie. Pierwszy warunek, jaki musi być spełniony, ażeby historia przyniosła przyjemność, to bogactwo i różnorodność. Jak bowiem w jedzeniu i muzyce pociąga nas zawsze to, co jest nowe i niezwykłe – może i dla innych powodów, lecz niezawodnie dlatego, że różni się od tego, co jest przestarzałe i spowszedniałe – tak i w każdej innej dziedzinie nęci nas bardzo rozmaitość i bogactwo. Dlatego w malarstwie różnorodność ciał i kolorów jest nam miła." [1]
Beata Wąsowska "Bunt aniołów" 100x100 olej, płótno nr kat. 37-16, rok powstania 2017

[1] Antyczne muzeum wyobraźni Karolina Pachla-Wojciechowska, Wirtualne Muzea Małopolski

BIAŁY jak Akropol

„Gdybym tylko mogła zrzucić z siebie urodę i przybrać szpetniejszą postać, tak jak zetrzeć kolor z posągu” – mówi Helena Trojańska w dramacie Eurypidesa.
Marmury egineckie; tympanon zachodni

Wyobraź sobie, że jest wieczór, a może naprawdę jest?
"Tyle malarska, co i kobieca intuicja Beaty Wąsowskiej każe jej patrzeć na ten świat jedynie przez pryzmat artystycznej wolności, która dla jednych będzie boską radością, dla innych infantylnym szaleństwem, dla niej samej stanowi instynktowne praktykowanie barwy."
Roland Kostrzewa

Beata Wąsowska_ZŁOTE NOCE

Złote noce, 70x90, olej na płótnie nr kat. 36-07, 2016

Zapomnijcie, że ten obraz przedstawia dwie kobiety. To jest obraz o kolorze pomarańczowym [o pozycji złota], który wylewa się z okna [a może z obrazu, kto to wie?]. Pomarańczowy jest przeciwwagą dla nocy. Bywa tak, że z lewej ciemno, z prawej ciemno, z przodu nie wiadomo co, a za nami wielka pomarańczowość, możliwość której nie widzimy.
Miejmy nadzieję ...
http://literat.ug.edu.pl/asnyk/051.htm

Bez zmian

Zmiany są nieuniknione. Zmiany są nieprzewidywalne. Zmiany wywierają wpływ. Pragniemy zmian. Unikamy zmian. Reagujemy na zmiany. Świat ewoluuje. Adaptujemy świat do własnych potrzeb i adaptujemy się do takiego świata.

Studium Zmiany, malarstwo, ArtNova2, Beata Wąsowska
Melancholia, 50x50 akryl, płótno, nr kat. 35-52
Biała stabilizacja, 50x50 akryl, płótno, nr kat. 35-53

Linia to byt abstrakcyjny

Linia jest środkiem, za pomocą, którego człowiek zdaje sobie sprawę z wrażenia światła na przedmiocie, ale nie ma linii w naturze, która jest pełna: bo modelując, dopiero rysujemy, tzn. wydobywamy rzeczy z otoczenia, w którym się znajdują.


Balzak, Le chef d’aeuvre inconnu

Beata Wąsowska, Popołudnie z kotami, obraz olejny, malarstwo

Sprzedawanie

Malarz nie lubi rozstawać się z własnymi obrazami, bo spędził z nimi osobliwy czas, czas narodzin i ich dojrzewania.

Struktury zależne [okiem twórcy]


Okiem Twórcy

Jest nas wielu.
Posługując się algorytmem możemy wyczarować nowy wspaniały ład.
Technologia cyfrowa pozwala realizować dowolne koncepcje.
W zalewie informacji doświadczenie jest bezużyteczne.
Musimy korzystać z zewnętrznych baz danych.
Dostępne dane mogą wprowadzać w błąd.
Programy mogą być niebezpieczne.
Polegamy na nich bezkrytycznie.
Tolerujemy wykroczenia.
Wszyscy podobnie.
Kwestionujemy
zasadność
zasad.
Jest nas wielu.


Agresywny róż "zabija" wszystkie inne barwy

Zmieniam sąsiedztwo. Niewiele to dało. Agresywny róż "zabija" wszystkie inne barwy. Radosna kolorowość górnej połowy nie pozwala się poczuć. Odbieramy ją jak bałagan, jak miejsce bez sensu i z przyjemnością skupiamy się na kolorze różowym, który ma taki pozytywny odcień. Górny pas irytuje. Prosi się o to by go usunąć, albo uporządkować. Nadać mu znaczenie, dookreślając abstrakcyjne formy.

Jedna przeciwko wielu - relacje i zależności

Siła wielu intensywnych, ale rozproszonych barw nie może zrównoważyć oddziaływania jednej ostrej barwy. Barwy zostają zagłuszone. Możemy je zobaczyć i wyodrębnić, ale w takiej kompozycji, w tym sąsiedztwie tracą własną indywidualność. Są nieme. 


Opozycja. Porządek i jednorodność bywają pułapką, obiecując ład niewolą w zamkniętych granicach jednej barwy.

MATERIA PRIMA - początek obrazu. Jedno z wielu, dowolnie wybrane pasmo barw. W kolejnych postach pokażę inne pasma tego samego "zaczynu". 

Huragan kolorów zderzam (tylko wirtualnie) z pasem "fundamentalnej" czerni. Czerń ma stanowić memento. Ma pokazać i przypominać jak wygląda brak koloru. Jaką pułapką może być dominacja jednej barwy.

Indeterminizm, determinizm i autodeterminizm

"Z punktu widzenia filozofii człowieka, czyli antropologii filozoficznej wyróżnia się trzy stanowiska w kwestii wolności: determinizm, indeterminizm i autodeterminizm. To pierwsze głosi, że człowiek podlega najrozmaitszym ograniczeniom (np. biologicznym, społecznym, psychologicznym itp.) wobec tego nie jest istotą wolną (wolność to swego rodzaju złudzenie, a nawet niewiedza o tychże ograniczeniach). Stanowisko drugie utrzymuje, że człowiek nie podlega absolutnie żadnym ograniczeniom, nawet takim jak normy moralne – jest panem swej egzystencji. Zgodnie z trzecim stanowiskiem, człowiek nie jest ani istotą całkowicie zdeterminowaną, ani absolutnie wolną, gdyż choćby przez wzgląd na wolność innych osób oraz na dobro innych, sam na siebie nakłada pewne ograniczenia, czyli sam siebie determinuje (co zresztą jest takim racjonalnym wyrazem jego wolności vs irracjonalistyczne pojmowanie wolności w indeterminizmie)." Paweł Przywara, Problem wolności w sztuce

Czym jest malarstwo?


Każdy udzieli innej odpowiedzi, ale tą podstawową jest "pokrywanie powierzchni farbami".
Działanie jakim jest "pokrywanie powierzchni farbami" równocześnie zabarwianie powierzchni - te działania są nierozłączne. Uważam, że można powiedzieć, że malarstwo to zabarwianie powierzchni
Zabarwianie powierzchni to rodzaj "manipulacji". W zależności od tego na jaki kolor pomalujemy ściany, uzyskamy inny nastrój, inne wrażenie. Malując ściany możemy wpływać na samopoczucie, na emocje, możemy uspokajać lub pobudzać. Malowanie ścian, jest bliskie sztuce abstrakcyjnej. 
(malarstwu abstrakcyjnemu).

Malarstwo używa farb. Farby to barwniki połączone z medium (które pozwala je rozprowadzać na dowolnej powierzchni). Te same barwniki sprasowane, służą do produkcji kredek. 

Różowy jak MAGNOLIE

Magnolia – rodzaj drzew lub krzewów, należący do rodziny magnoliowatych (Magnoliaceae). Magnolie rosną dziko w Azji Wschodniej oraz Ameryce Południowej i Północnej. Poza naturalnym zasięgiem są często uprawiane jako rośliny ozdobne, w tym także w Polsce. Magnolia została tak nazwana przez Charlesa Plumiera dla upamiętnienia francuskiego botanika Pierre'a Magnola.

W Korei Północnej roślina jest traktowana jako kwiat narodowy, z godnością należną fladze, godłu i hymnowi oraz często wykorzystywana w propagandzie wizualnej.
W Chinach kwiaty magnolii uważane są za symbol czystości i szczerości.
Podobno kwiaty magnolii położone pod łóżkiem kochanka lub małżonka, sprawiają, że jest wierny ;)

Ile koloru w kolorze? Beata Wąsowska w Mikołowie


Od 9 kwietnia w mikołowskiej Galerii Miejskiego Domu Kultury będzie można oglądać wystawę malarstwa Beaty Wąsowskiej.
Wystawa składa się z dwóch części: część pierwsza to jasna strona świata; artystka znaną nam codzienność ubiera w kolory tęczy; zachęca do odrzucenia trosk, do poddania się rajskim kolorom, beztroskiej aurze malarskich światów.
W drugiej części Wąsowska nawiązuje do ikonografii Madonny. Madonna jest tutaj jedną z wielu kobiet. Podobnie jak one została „wybrana” i musi sprostać zadaniu. Środkami artystycznymi, które to zadanie symbolizują są mocne, żywe i nasycone kolory oraz niejednorodna faktura płócien.

Artystka traktuje kolor jako najbardziej wyrazisty nośnik informacji. Barwne pola, nie-formy, plamy które nachodzą na siebie, przenikają się, sumują, dopełniają i łączą są w tym malarstwie światem, który znamy, z którym musimy negocjować, w którym musimy odnaleźć własne ścieżki.

Izabela Paździorek, komisarz wystawy
Organizatorzy zapraszają na wernisaż wystawy, który odbędzie się 9 kwietnia 2015, o godz. 18.00 w Galerii Stuki Współczesnej Miejskiego Domu Kultury w Mikołowie, Rynek 19.

Intervals and Transformations


Screening at the NYUFF 2007!!!!
www.nyuff.com
Don't be fooled by the experience in front of you. Created from the interpretations of ideas explained by Joseph Albers in his book The Interaction of Color. 
Music by Kisses. 
WARNING this video contains a flickering effect
which has been known to Don't be fooled by the film. 
See more at www.huckleberrylain.net

Życiorys artystyczny

ŻYCIORYS ARTYSTYCZNY
zagadnienia, na których skupiłam się realizując prace malarskie i graficzne.

Wrażenie jakie sprawia moje malarstwo jest pochodną stosowanej przez mnie gamy barwnej oraz symboliki, do której się odwołuję. Tęczowe kolory, radosne, skupione na urokach życia kobiety, bibeloty czasu zabawy, kwiaty, koty, słońce. Jednak moim celem nie jest ani portretowanie urody świata ani upiększanie otoczenia. Interesuje mnie „cały ten zgiełk”, relacje jakie zachodzą pomiędzy wymienionymi wyżej elementami i codziennością. Pomiędzy prezentowanymi postaciami i przedmiotami wśród których żyją, pomiędzy człowiekiem i jego środowiskiem, pomiędzy współczesnymi ludźmi, pomiędzy kobietami. Tym co dostrzegam i na co zwracam uwagę jest chaos i nadmiar. Poniżej krótko omawiam wybrane cykle malarskie.

Książka artystyczna

Książka artystyczna, to przedmiot zaprojektowany przez artystę plastyka. Pojęcie „książka artystyczna” obejmuje w równym stopniu piękną książkę, neutralny nośnik utworu literackiego jak i książkę-dzieło, która jest pracą samą dla siebie, tożsamą np. z rzeźbą czy obrazem malarskim. Tworzywem książki artystycznej jest tekst, obraz (znak graficzny) i materiał z którego wykonano przedmiot-książkę. Artysta plastyk ilustruje utwór literacki, lub eksponuje treść utworu nie ingerując w nią.

KSIĄŻKA | grafika książki | książka artystyczna | liberatura | literatura

rozkladówki książki

"Kobiety takie jak ja" - książka artystyczna - towarzyszyła wystawie malarstwa Beaty Wąsowskiej w Galerii Piano Nobile w Krakowie. Autorki tekstów: Agata Buchalik-Drzyzga, Marta Fox, Barbara Grodek, Tamara Kalinowska, Ewa Rosiek-Buszko, Anna Szałapak

Czy LIBERATURA to LITERATURA?

Tworzywem utworu literackiego jest język – zbiór wyrazów i reguł określających zasady ich użycia [1]. Utwór literacki jest niematerialny, a pisarz zapisuje go na dowolnym neutralnym nośniku, zwykle za pomocą pisma. Pisarz, który posługując się językiem sięga dodatkowo po środki inne niż pismo, tworzy utwory liberackie. Utwory liberackie są wypadkową języka oraz zastosowanych środków wizualnych i materialnych. Ich postrzegana przez odbiorcę estetyczność jest jedynie nieodłącznym efektem ubocznym twórczości literackiej (i liberackiej). Grafika książki liberackiej ma znaczyć i nic ponad to (nie jest dekoracją). Pisarz formuje treść utworu za pomocą języka, pisma, grafiki, typografii i innych elementów percypowanych przez odbiorcę przekazu. Utwór liberacki, to utwór, którego nie można zapisać na dowolnym nośniku, dowolnymi środkami. Jest zespolony z nośnikiem. 

KSIĄŻKA | grafika książki | książka artystyczna | liberatura | literatura


[1]  Walery Pisarek, Retoryka dziennikarska

LIBERATURA

LIBERATURA jest osobnym typem albo nurtem literatury, którego cechą konstytutywną jest organiczna więź tekstu z materialną formą książki. To hybrydyczny gatunek literacki, w którym oprócz tekstu do dzieła przynależy również graficzna i materialna forma książki (łac. liber). Poza walorami czysto literackimi istotne są więc walory pisma oraz elementy niewerbalne, współtworzące przekaz: kształt i konstrukcja książki, liczba stron, operowanie światłami i warstwą ikoniczną, rodzaj papieru lub innego podłoża etc. Dla realizacji wizji poety czy prozaika książka może przybrać niemal dowolny wygląd, nierzadko mocno odbiegający od edytorskich konwencji. [1]


Ideę liberatury zaproponował w 1999 roku Zenon Fajfer. Pierwszą książką określaną przez autorów i krytykę mianem liberatury był opublikowany w 2000 roku w prototypowym nakładzie 9 egzemplarzy trójksiąg „Oka-leczenie” Zenona Fajfera i Katarzyny Bazarnik (wydanie oficjalne – 2009). Jednak sami autorzy „Oka-leczenia” od początku wskazywali na bogatą tradycję tego typu pisarstwa, przywołując m.in. dzieła Laurence Sterne’a, Williama Blake’a, Stéphane’a Mallarmé, Stanisława Wyspiańskiego, Jamesa Joyce’a, Raymonda Queneau, Georges’a Pereca, Williama Gassa, Raymonda Federmana i innych. W celu przybliżenia i głębszego poznania tej tradycji duet Bazarnik-Fajfer założył w 2002 roku w Krakowie Czytelnię Liberatury (ul. Karmelicka 27), a rok później książką „(O)patrzenie” zainicjował serię wydawniczą „Liberatura” Korporacji Ha!art. Oprócz współczesnej twórczości liberackiej, w ramach tego unikatowego przedsięwzięcia edytorskiego wydane zostały również dzieła klasyczne, m.in. „Rzut kośćmi” Mallarmégo, „Sto tysięcy miliardów wierszy” Queneau, „Życie instrukcja obsługi” Pereca czy „Strażnik bierze swój grzebień” laureatki Literackiej Nagrody Nobla za rok 2009 – Herty Müller. Strona internetowa Czytelni Liberatury: www.liberatura.pl

[1]  Zenon Fajfer, Jak liberatura redefiniuje książkę artystyczną, „Liberatura”, wyd. Korporacja Ha!art, Kraków 2010, s.135
foto. Tom 6 serii Liberatura (Ha!art), "Cent mille milliards de poèmes" - tłum. J. Gondowicz; ze zbiorów Czytelni Liberatury, ul.Karmelicka 27 Kraków, Małopolski Instytut Kultury;

Projekt graficzny do książki Carlosa Fuentesa „Urodziny”

Dyplomowy projekt graficzny książki Carlosa Fuentesa „Urodziny” jest przykładem liberackiego podejścia do projektowania graficznego. Powstał w 1985 roku (termin "liberatura" został wprowadzony w 1999 r.)

W moim projekcie, tekst staje się tożsamy z obrazem,  a obraz nie jest ilustracją. Każdy element plastyczny jest tak ważny, jak ważny jest każdy fragment tekstu dla treści książki. Użyte w projekcie barwy podkreślają ten związek, pomagają czytelnikowi na osobistego odczytania treści; jednym ze środków plastycznych są puste karty - czytelnik, jeśli ich nie chce bezmyślnie przewracać, musi je wypełnić refleksją nad własnym życiem, nad przemijaniem. (1985 BWA Katowice, Moskwa - pokaz prac dyplomowych)

Projektowanie graficzne książki

Grafika książki to w powszechnym rozumieniu „całość elementów składających się na sztukę książki, elementów tworzących z książki przedmiot działający na czytelnika formalnymi środkami artystycznymi. Okładka i obwoluta, zdobnictwo książki, ilustracje, ekslibrysy, krój, stopień pisma i układ czcionek, sposób ich odbicia, układ i proporcje kolumn i marginesów, format i dobór papieru, styl całości uzależniony od treści dzieła i ściśle z nim związany, wszystkie te elementy muszą legitymować się zaletami estetycznymi i to zarówno każdy z osobna, jaki i we współdziałaniu ze sobą. Artystyczna wartość książki jako dzieła sztuki zależy więc w równym stopniu od wyliczonych tu składników, jak i od sposobu ich dyspozycji, od umiejętności wyczucia przez grafika nieraz nieuchwytnego „ducha” dzieła, jego stylu, precyzyjnie przestrzeganej architektury książki [Kompozycja graficzna i typograficzna książki]. O ostatecznym efekcie można mówić rozpatrując także łatwość z jaką książka będzie czytana, a więc i pod tym także względem dobierając wszystkie jej składniki. [1]

Współczesne projektowanie książki, to nie tylko estetyka i funkcjonalność książki. To także projektowanie książki artystycznej lub liberackiej.

KSIĄŻKA | grafika książki | książka artystyczna | liberatura | literatura

[1] - Współczesne polskie drukarstwo i grafika książki. Mały słownik encyklopedyczny, Grafika Książki, Janina Wiercińska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982, s. 104-105

Niebieska łąka margaretek.

Niebieski i biały. Błękit wybierają osoby o skłonnościach analitycznych, spostrzegawcze i twórcze. Poprzez kolor niebieski mówią: jestem niezwykły. Są ambitne i utalentowane, pełne wiary we własne mozliwości.

Kolor biały to symbol światła, kojarzy się z czystością i niewinnością. To także chłód i dystans, i nieograniczone możliwości. Zachęca do działania. Biel światła zawiera w sobie wszystkie barwy, a więc reprezentuje je. Z bielą utożsamiają się osoby, które nie lubią być ograniczane i starają się być za wszelką cenę niezależne. Czasem jednak biała barwa jest manifestacją potrzeby zerwania krepujących więzów. Poprzez biel mówimy: zróbcie mi miejsce.

Na początku był KOLOR.

Podobno nasze preferencje barwne zrodziły się we wczesnym dzieciństwie. Razem z nami rozwijały się sympatie i antypatie do barw. Zmieniały się wraz z nabywanym doświadczeniem.  Podobno preferencje kolorystyczne to  przesłanie z wnętrza, spoza ram rzeczywistości, a dokonywane wybory koloru są językiem uczuć, mówią o potrzebach, o motywacjach, o witalności, o poczuciu bezpieczeństwa i spełnieniu.

Trzy kobiety. Zielony, niebieski i złoty.


Zieleń to równowaga. Pierwotnie barwa ta była symbolem nadziei. Otaczanie się zielenią uspokaja i regeneruje. Osoby lubiące kolor zielony to ludzie towarzyscy i przyjaźni, bezkonfliktowi, stali w uczuciach i ceniący spokój. Lubią stałe związki i stabilizację. Jasna zieleń oznacza wierność i lojalność w stosunku do partnera. Zieleń to oczywiście las i wiosna w ogrodzie, to harmonijne relacje z innymi. Niebieski kieruje naszą uwagę na duchowość, religijność, sztukę, kulturę i filozofię. Znamionuje chęć do życia. Symbolizuje powściągliwość, powagę i nieśmiałość. Wskazuje na też wrażliwość i lojalność. Kolor granatowy jest przeciwieństwem tej symboliki. Żółty oznacza mądrość, aktywność umysłową, twórczość, rozsądek. Symbolizuje sławę, żartobliwość, wielkość, ale również chorobę, zdradliwość, nieśmiałość, niezdecydowanie oraz nadwrażliwość. Kolor pomarańczowy chroni przed nałogami i słabością, symbolizuje optymizm i pobudzenie, przedsiębiorczość, ambicja. Kolor pomarańczowy to także symbol ognia, płomieni, pożaru i energii.

Dobre ułożenie.

2909 B5 Dobre ułożenie. Olej na płótnie, 130 x 90 cm, © Beata Wąsowska

Kobieta - postać w centrum uwagi.

Obłość skonfrontowana z prostymi krawędziami form drugiego planu - kobiecość wobec męskości.

Barwy chromatyczne (tęczowe), rozproszone "na chybił trafił - ona jest aktywna, energiczna, nieuchwytna.

Uproszczona sylwetka - kobieta taktowna, dobrze ułożona. 
"Wycięta" z tła - bo niezależna. 
Majestatyczna i nieporuszona - tak wygląda osoba pewna siebie,
W czerwonej sukience - posiada Moc.
Pozbawiona rąk - rękami królowej są jej słudzy,
Aureola jak czerwone słońce - nie jest święta, jest boska, córka boga Ra. Bogini. 
Blondynka - wolą je mężczyźni.

Kot - w starożytnym Egipcie był zwierzęciem świętym, obrońcą domu. Symbolizował płodność, radość, szczęście. Atrybut Bastet - bogini miłości, radości, muzyki, tańca, domowego ogniska, płodności. Wierzono, że Bastet chroni mężczyzn przed chorobami i demonami.

Mężczyźni - figury drugiego planu.

Wielobarwna, kusząca codzienność - plamy koloru, ulokowane "gdzie popadnie". Wabiki nie na miejscu, pokusy wszędzie, kolorowe chwile. Niedopowiedzenia. Obfitość. Przepych. Dobrostan.

Inny wymiar.

2808 Inny wymiar. Olej na płótnie, 110 x 90 cm